Die ochtend vatte de Grijze Man het plan op om nog eens door die onderaardse gang te stappen, de tunnel die van het Centraal Station via uitgang Kantersteen naar de Koloniënstraat loopt. Over die tunnel had hij vier jaar geleden, toen hij in het Vlaams Parlement nog voor een andere baas werkte, al eens geschreven.

De gang werd inmiddels vernieuwd en proper gemaakt. De Grijze Man schrikt even van het wit licht waarin de tunnel baadt, de mooie zwart-witfoto’s van Brusselse taferelen aan de wanden, een overwegend witte mozaïekvloer. De gang heeft een metamorfose ondergaan.

Het ondergrondse leven van daklozen, bedelaars en straatartiesten is, althans op dat ochtendlijk spitsmoment, verdwenen. Tot waar de mozaïekvloer overgaat in antraciettegels. Dezelfde trekzakspeler van vier jaar geleden, nog altijd even onbeholpen. Dezelfde oude bedelares, nog wat ouder maar nu met geschminkte ogen. Aan de mond van de metro op het einde van de gang komen een vader en een zoon naar boven. Ze hebben een roodgeelblauwe vlag om de schouders.

Daar komen de Catalanen!, realiseert de Grijze Man zich. Zet u maar schrap, beste lezer, want de aanblik van de Catalaanse vlaggen doet de gedachten van de Grijze Man een volslagen andere richting inslaan dan voetgangerstunnels in Brussel. Waartoe een stad als Brussel toch allemaal in staat is!

Met meer dan twintigduizend zouden ze komen, die Catalanen die in België geland zijn voor een betoging om aandacht te krijgen van Europa. Ze komen in de Europese hoofdstad Brussel protesteren tegen het Spaans bewind in Madrid, dat nog altijd Catalaanse regeringsleden en nationalistische activisten gevangen houdt. De Catalanen hebben alle hotels in Brussel ingepalmd, ze kwamen met honderden bussen, mobilhomes of auto’s uit de balsturige Spaanse regio aangereden.

Dankzij de Vlaamse Volksbeweging (VVB) krijgen ze overal in Vlaanderen onderdak. Of daar leek het volgens de Grijze Man toch op, toen hij bij het opmaken van bedden voor de Catalaanse nationalisten een voormalig voorman van TAK, het ooit hyperactieve Taal Aktie Komitee, in een nieuwsreportage herkende.

Eerder deze week trok het Hooggerechtshof in Spanje het internationaal aanhoudingsbevel tegen de afgezette minister-president Carles Puigdemont en vier van zijn ministers in. België, waar ze naartoe gevlucht zijn, moet zich dus niet langer beraden over hun uitlevering. Dat zou trouwens nog maandenlang duren.

Want het was inmiddels duidelijk geworden dat een uitlevering zoveel voeten had in aarde die van langsom meer op ondemocratisch drijfzand begon te gelijken. Immers: twee misdrijven die aan de politici en twee al nog langer opgesloten activisten in Spanje ten laste waren gelegd, kunnen de bedrijvers ervan jarenlange gevangenisstraffen kosten, terwijl ze in België niet eens in de strafwet staan vermeld: opruiing en rebellie. Die Spaanse misdrijven moesten daarom naar Belgisch recht geherkwalificeerd worden, en dat werd dus weerspannigheid. Wat Spanje liet doorgaan voor gevaarlijke losgebroken leeuwen, leken in België en wellicht ook in vele andere Europese landen, katjes die misschien wat luid miauwden.

Dat vond de Grijze Man hilarisch. Begrijpelijk dat Spanje die vaudeville niet graag wou laten voortwoekeren in de Spaanse, Catalaanse en Europese geesten. Maar tegelijk blijft het voor de betrokken politici en activisten natuurlijk een drama. Het gaat inderdaad om ministers en verkozenen des volks die in een normale democratie van onschendbaarheid genieten, tenzij ze zo ongeveer een moord of een aanslag begaan. En het gaat om activisten die voorzitter zijn van verenigingen die demonstraties en andere vredelievende acties organiseren om op te komen voor een bepaalde mening, namelijk het ijveren voor een eigen staat.

Zo’n kwarteeuw geleden, herinnert de Grijze Man zich levendig, stonden een zekere Jan Jambon en Peter De Roover, vandaag respectievelijk minister van Binnenlandse Zaken in de federale regering en kamerfractieleider van de grootste partij van het land, aan het hoofd van die VVB. Ze slaagden er in het begin van de jaren negentig in om een levend lijk terug in Vlaamse Beweging te krijgen. In 1991 was de VVB een van de eerste Vlaamse verenigingen die voor een onafhankelijk Vlaanderen ijverde. Maar moesten die twee belhamels van toen in Catalonië opgegroeid zijn, ze zaten misschien nog in de gevangenis.

Op de smartphone van de Grijze Man bliept een nieuwsflits: zeker 45.000 Catalanen en sympathisanten op de been in Brussel voor grote betoging, leest hij. Wat een mooie dag, denkt de Grijze Man, wat een mooie stad en een goed land waarin dat mag en kan.