Een steelgitaar gedubbeld op een elektrische gitaar en een piano, ondersteund door een akoestische gitaar. En dan vallen de contrabas en de drums in en zijn we vertrokken. “Duquesne Whistle” is het onweerstaanbaar begin van “Tempest”, de plaat waarin een 71-jarige Bob Dylan zijn meesterschap ten toon spreidt. Zo schor als nooit tevoren, maar wat een muziek, wat een zeggingskracht.

“Tempest” kwam uit op 11 september 2011, dik drie jaar na “Together Through Life”, dag op dag een halve eeuw na Dylan’s debuutplaat. Aanvankelijk dachten heel wat kenners dat “Tempest” de laatste plaat van Dylan zou worden, zoals “The Tempest” Shakespeare’s laatste toneelstuk was. Het zegt iets over de betekenis die sommigen de bejaarde artiest toedichten, als hij nog bij leven wordt vergeleken met een van ’s werelds beroemdste toneelauteurs ooit. Dylan zelf ontkende enig verband tussen zijn plaat en het toneelstuk. “Tempest” en “The Tempest” zijn dan ook verschillende titels, merkte hij droog op.

In “Tempest” schrijft Dylan weer alleen, op “Duquesne Whistle” na, waarvan Robert Hunter de co-auteur is. De plaat bevat tien nummers die samen de langste plaat uitmaken uit de carrière van Dylan. Op twee of misschien drie nummers na, schudden Dylan en zijn muzikanten diamanten uit hun mouw, geraspt door de schorre stem van de zanger. Ik twijfel er niet aan dat ze zullen uitgroeien tot referenties in het grote oeuvre van de meester die de wereld sedert zijn debuut in het begin van de jaren zestig, maar bleef verbazen met songs die vandaag klassiekers zijn.

Wat impliceert dat “Tempest” in zijn geheel bij het allerbeste werk van Dylan gerekend mag worden. Voor de muziek, waarvan de klankkleur aansluit bij “Together Through Life”. Verschillende muzikanten van drie jaar eerder, onder wie David Hidalgo, waren opnieuw van de partij. Maar zeker ook de teksten en de verhalen in de songs zijn van het beste dat Dylan produceerde. Duister, woest, wreed, kwaadaardig zelfs, maar ook grappig, met woordspelingen, metaforen, elders intelligent geplukte oneliners en citaten.

Neem nu “Long and waisted years”, dat ijzingwekkend lied over een koppel dat de liefde kwijt is. In het eerste couplet zingt Dylan dat het ‘such a long, long time’ was, ‘since we loved each other and our hearts were true; one time, for one brief day, I was the man for you’. Hij beschrijft dingen die oudere mensen uit hun eigen van liefde gebluste leven zullen herkennen. Zoals ‘Last night I heard you talkin’ in your sleep; saying things you shouldn’t say, oh baby; you just might have to go to jail someday’.

Het volgende lied is “Pay in blood”, waarin de verteller oproept tot wraak tegen iedereen die het slecht meent met de wereld: ‘I could stone you to death for the wrongs that you’ve done’. Een heel lied lang zingt Dylan wat hij anderen zoal gaat aandoen en besluit: ‘this is how I spend my days, I came to bury, not to raise, I’ll drink my fill and sleep alone, I play in blood, but not my own.’

Een lange ballade over een tragisch overspel krijgen we in “Tin Angel”. Dylan vertelt een bloeddoorlopen verhaal dat de luisteraar van couplet naar couplet aan de stoel gekluisterd houdt. Het gaat over een man die laat in de nacht thuis komt in a deserted mansion and a desolate throne en van een knecht verneemt dat zijn vrouw weg is. Mee met Old Henry Lee, de chef van de clan.

De echtgenoot besluit, nadat ‘he pondered the future of his fate’, om haar achterna te gaan. Wat coupletten later komt het tot een confrontatie. In een spanning die ik zelden heb gehoord in een liedje, bouwt Dylan het drama op van de minnaar die de echtgenoot vermoordt. The gun went boom and the shot rang clear; First bullet grazed his ear; Second ball went right straight in; And he bent in the middle like a twisted pin.

Waarop de vrouw zich tegen haar minnaar keert: ‘We’re two of a kind and our blood runs hot; But we’re no way similar in body or thought; All husbands are good men, as all wives know’, then she pierced him to the heart and his blood did flow. Uiteindelijk pleegt de vrouw zelfmoord: she put the blade to her heart and she ran it through. Wat een wrede en tegelijk mooie ballade, neem de moeite om dat lied met de tekst erbij te beluisteren.

Dat laatste geldt ook voor de dramatische titelsong. In 45 coupletten, veertien razend verzwonden minuten lang, vertelt Dylan het drama van de ondergang van de Titanic. De watchman is de rode draad in het verhaal. Hij droomde dat de Titanic aan het zinken was, en probeerde het iemand te vertellen.

Het album besluit met “Roll on John”, een eresaluut van meer dan zeven minuten aan John Lennon, met een prachtige tekst doorspekt met verwijzingen naar liedjes van Lennon bij The Beatles en solo.

Wie Dylan gaat zien op een van zijn komende concerten, mag hopen duimen en vingers af te kunnen likken met liefst zes van de tien nummers van “Tempest”: “Early Roman kings”, “Duquesne whistle”, “Pay in blood”, “Scarlet town”, “Soon after midnight” and “Long and waisted years”. Setlists kan je opvolgen via http://bobdylaninnederland.blogspot.be en http://www.setlist.fm.