Verhalen over de Grote Oorlog wisselen af met een spelletje Risk. Wandelen, lachen, durven, drinken, eten, pitsen, verkennen, zeveren, discussiëren, spelen, … welkom bij de mannen op weekend in Westouter.
‘Franq en Bill waren Australische soldaten maar eerst en vooral tweelingbroers. Franq stak zijn hoofd boven de loopgraaf aan de Monteberg om de vijand te bespieden. Hij werd meteen terug geworpen. Zijn hoofd rolde weg van zijn lichaam de modder in. De luitenant gaf het bevel tot de stormloop met de bajonet op het geweer. De soldaten sprongen over de loopgraaf en renden de vijandelijke mitrailleurs tegemoet. Bill volgde het bevel niet op. In shock nam hij het hoofd van zijn broer in zijn handen, ging zitten om te wachten op wat komen zou. Na de aanval werd zijn zaak onderzocht. Hij vroeg zelf om geëxecuteerd te worden. De legerleiding willigde zijn verzoek in, temeer daar hij zijn plicht had verzuimd. Bill weigerde de blinddoek en keek vrank naar zijn executeurs, het hoofd van zijn broer nog onder zijn armen. Op het bevel ‘vuur’ schoten zijn makkers niet op Bill en het hoofd van Franq, maar in de bomen.’

Op dat moment doet de voorlezer even of hij zijn lach niet kan inhouden. Maar hij gaat snel weer verder. ‘De luitenant verzuimde zijn plicht niet. Met zijn revolver schoot hij Bill dood.’ De mannen dalen iets minder lawaaierig de Monteberg af. Het verhaal van Franq en Bill beklijft het hele weekend.

In Pizzeria Roma heeft de zwaarlijvige bazin de tafel in het zaaltje boven gedekt voor tien mannen.Vooral de pizza Roma en de pizza Ramo zijn in trek. Op de menukaart is het geen tikfout. De mannen bestellen rode wijn, in karaffen van een halve liter. Maar de bazin heeft maar één karaf van 50 cl en ééntje van 25 cl. Als ze in de twee karaffen een fles wijn uitgiet, is de fles nog niet leeg. Ze brengt zes glazen, in vier verschillende maten en vormen. Twee mannen bestellen een Omer. Er is maar één Omerglas helaas, de tweede Omer belandt in een Leffe-glas, het enige. Dit is Ieper, op een bord aan de gevel staat te lezen dat Pizzeria Roma ‘the best in town’ is. Wat telt, is dat de pizza smaakt en de bazin haar best doet om vriendelijk te zijn en om al het eten en de drank voor tien de smalle trap naar het zaaltje boven te dragen, waar de mannen veel lachen en lawaai maken, tot ze hun eten hebben en hun monden het even met wat anders dan babbelen druk hebben. De mannen hebben geen voorvader van wie de naam in de Menenpoort gebeiteld staat.

De mannen stappen langs de Oude Bellestraat, ergens tussen Westouter en Loker. Johan leest het verhaal van Franse dragonders die 800 meter over een vlakte zonder dekking vooruit gejaagd worden door hun officieren, de Duitse mitrailleurs tegemoet, die zo opgesteld staan dat ze alle hoeken perfect bestrijken. De jonge soldaten vallen als vliegen maar terugrennen is geen optie. Vier op vijf overleven het niet. De verse lijken van de dag worden langs de kant van de Oude Bellestraat gestapeld. De nieuw aangekomen soldaten weten zo meteen wat hen te wachten staat. Vandaag is de landbouwgrond vruchtbaar: grote velden met dikke spruiten, polsdikke wortelen, zeeën van prei waarin de man van wie de bril beregend is, van veel te ver rode kolen ziet.

De mannen wandelen weer veel langer dan ze van plan waren. Er is veel te zien in de glooiende streek waar alles 14-18 ademt. Ze zijn goed uitgerust, met leider Bart die de kaart vasthoudt, geflankeerd door Dirk en Filip met hun wandelgps. Af en toe eens een stuk weg afsnijden, een moerasje door, een prikkeldraad over en een beek over. Er blijft veel modder hangen aan de schoenen, de spetters worden rond gewhatsapped. Gelukkig moeten zij maar één dag en geen vier jaar door de modder dabberen.

Overal staan monumenten en gedenkplaten die oproepen om nooit te vergeten waar al die jonge mannen voor zijn gestorven. Voor onze vrijheid, zegt een gedenkplaat. Ze zijn voor ons gestorven, zegt een andere plaat. Ze zijn in alle geval vóór ons gestorven, weet een nuchtere leraar wiskunde.

In 1985 waren de mannen veel jonger toen ze in Loker op kamp zijn gegaan. Ze menen de hoeve nog te herkennen met het kampterrein erachter waar de grote avonturen van toen in het geheugen verdund zijn tot vage anekdotes. De boerderij is vervallen, zoals de oud geworden boerin met versleten kleren aan die ze alleen moet recht houden. Zij herinnert zich geen scoutsgroep uit Haacht. Maar hoe langer de mannen naar de weiden kijken, hoe meer ze zich herinneren dat het hier was dat ze lang geleden in hun korte scoutsbroeken rond hosten.

Na de wandeling van 18 kilometer ploffen de mannen in een zetel. Een jonkie die teveel heeft gezweet en nog in een dekbedovertrek van kabouter Plop slaapt, trekt zijn derde verse t-shirt van het weekend aan. Ze drinken een gin tonic of een zwaar bier, spelen gezelschapsspellen waarin outlaws op de sherrif schieten, legers een riskante opdracht moeten uitvoeren of kolonisten het rijkste imperium trachten uit te bouwen. Gelukkig is een spel geen oorlog. Helaas is er geen spel dat Michiel niet wint. Chefkok Filip op wie iedereen elk jaar rekent, bereidt naar gewoonte met zijn helpers Frank en Hein een gastronomisch duo van wild met seizoensgroenten.

De wijn is lekker en overvloedig aanwezig. Met de maag gevuld en de geest beneveld komen de tongen los voor een goed debat over politiek, oorlog, vrijheid en vooruitgang. Wat zou er gebeurd zijn als de Duitsers de oorlog hadden gewonnen? In alle geval was er na de Grote Slacht nog altijd geen ziekteverzekering of medicijn tegen de Spaanse griep, ging driekwart van de wereld nog altijd onder een kolonisator gebukt, mochten vrouwen nog altijd niet stemmen, hadden de zwarten nog geen burgerrechten, hadden de joden geen weet van de ramp die hen boven het hoofd hing, bleven de holebi’s in de kast en bleef iedereen gewoon naar de kerk gaan.

Na de afwas is gelukkig de nacht nog lang en gelukkig hebben deze mannen alleen nerfgeweren om oorlog te voeren en lawaai te maken. Ze zijn nog zo’n zeventien uur lang helemaal vrij om eens echt te doen wat ze willen. Daarna is het weer een jaar wachten.