Afgelopen weekend nodigde de oudste dochter van de Grijze Man hem samen met zijn vriendin en moeder uit voor een diner op haar appartement in Brussel. Ze had flink haar best gedaan om lekker vegetarisch te koken. Het was de eerste keer dat oma het gezellige plekje bezocht dat Winke in de buurt van het Zuidstation had ingericht.

Na een aperitiefje diende ze een lekkere soep op en dan volgde een heerlijke vegetarische ovenschotel, die de Grijze Man en zijn gezelschap aangenaam verraste. Bij een glaasje rode wijn vertelde de Grijze Man over een artikel dat hij die ochtend in zijn krant had gelezen. Onder de titel ‘Neven en nichten worden schaars (en dat is slecht nieuws)’, vernam hij dat in de hele wereld de families kleiner aan het worden zijn. De grootouders leven langer, dat wel, maar de mensen moeten het met minder nonkels, tantes, neven en nichten stellen. En die grootouders zullen op hun beurt minder kleinkinderen hebben. Dat zet druk op de samenleving, echode de Grijze Man de journalist.

Families worden overal ter wereld smaller en verticaler, ging hij verder. Een groep demografen had over deze evolutie een studie in een wetenschappelijk tijdschrift gepubliceerd. De mensen leven tegenwoordig langer, maar tegelijk hebben ze minder kinderen en stellen ze de leeftijd waarop ze ouders willen worden, steeds langer uit.

Tegen het einde van deze eeuw, vertelde de Grijze Man verder, zal een vrouw van 65 jaar nog slechts 25 levende verwanten hebben. En in 1950 waren dat er nog 41, een daling met 38 procent dus. Met zo’n wijsheid probeerde de Grijze Man indruk te maken op z’n vrouwelijk gezelschap van een bijna dertigster, een 55’ster en een 85’ster. Die laatste had nog begin december met haar zussen, broer, vier kinderen, twaalf kleinkinderen en vier achterkleinkinderen een fantastisch verjaardagsfeest gevierd.

Toen hij nog een kleine jongen was, vertelde de Grijze Man verder, ging hij rond nieuwjaar met zijn ouders op bezoek bij zijn tabak snuivende overgrootmoeder, die 96 was toen ze stierf en 17 kinderen heeft gebaard. Waarvan twee voorkinderen, voegde zijn moeder daar aan toe. Voorkinderen? Daarvan had nog niemand van het gezelschap gehoord.

Wel ja, ging de moeder van de Grijze Man verder, de twee baby’s die mijn oma als jonge vrouw baarde toen ze nog niet getrouwd was en nog bij haar ouders verbleef. Een ongelukje dus, vroeg iemand. Ja, antwoordde oma, zo zou je dat kunnen noemen. Maar die baby’s werden bij mijn overgrootmoeder gewoon mee met de andere kinderen grootgebracht, tot de nog jonge moeder een man vond die zo vriendelijk was er de twee kinderen die niet van hem waren, na het huwelijk bij te nemen. Op eentje meer of minder werd niet gekeken in dat gezin. Er volgden nog vijftien andere kinderen.

Maar waarom lieten ze dan geen abortus doen, vroeg Winke. Omdat dat toen niet mocht, natuurlijk, antwoordden de drie oudsten in koor. Abortus werd immers pas legaal in 1990, herinnerde de Grijze Man aan de historie van koning Boudewijn, die weigerde de abortuswet te ondertekenen. De houding van de koning zorgde toen voor een constitutionele crisis, die werd afgewend door de paapse koning tijdelijk in de onmogelijkheid te stellen om te regeren.

En vóór abortus legaal was, was het bovendien duur en gevaarlijk om de vrucht uit de baarmoeder weg te laten halen, zei de moeder. Maar het gebeurde natuurlijk hier en daar wel, vertelde ze, illegaal bij een engeltjesmaakster. Dat was een vrouw die een flinke som geld vroeg om het embryo in de baarmoeder te doden. En het gebeurde wel eens dat de moeder daarna onvruchtbaar was, of dat ze bij zo’n bloedige ingreep het leven liet. Een huivering trok door het gezellige appartement. Wat een tijden waren dat toch. Gelukkig was er nog koffie met versnaperingen als toetje.