Het is weer van dat, denkt de Grijze Man. De laatste weken van het laatste volle politieke jaar van de legislatuur komen eraan. Na de zomer schiet de politiek helemaal in verkiezingsmodus en eind april volgend jaar sluit het Vlaams Parlement al zijn deuren, zodat de parlementsleden zich kunnen toeleggen op de campagne voor de verkiezingen van 26 mei 2019.

Traditioneel vormen de laatste weken voor 21 juli in een politiek jaar een flessenhals waaraan geen enkele file in Antwerpen of Brussel kan tippen. Ook op het kabinet van minister Gatz staan de kabinetschef, de adjuncten, de raadgevers en de stafmedewerkers onder hoogspanning, terwijl op de perscel de wedstrijden van het wereldkampioenschap …euh becommentarieerd worden.

Vooraleer u de wenkbrauwen fronst, op een kabinet is zo’n tempoverschil volslagen normaal. In de aanloop naar de spurt tot aan de meet van het politieke jaar draaien perscellen altijd op ralenti terwijl de moteurkes van de meeste andere kabinetsmedewerkers, afgejaagd en oververmoeid, stilaan uitgebrand geraken. Sommige medewerkers van de Grijze Man zitten deze dagen op Rock Werchter, anderen lieten hun wijsheidstanden trekken of genoten van een uitgesponnen citytrip naar een theaterfestival in het zuiden van Frankrijk. Voor dringende zaken zal de Grijze Man het fort het wel houden, verzekerden ze de kabinetschef. Maar zoals op de foto te zien is, heerst in dat fort gelukkig geen overdreven drukte.

De kabinetschef heeft de Grijze Man een kordate neen geantwoord op zijn vraag of hij in die onwerkbare temperaturen niet in bermuda mocht komen. De Grijze Man wierp tegen dat op sommige kabinetten, ook van Open Vld-ministers, de bermuda wel al zijn intrede heeft gedaan. Welk dan, daagde de kabinetschef de Grijze Man uit. Dat van…. Puntje puntje puntje (als we de naam van de excellentie zouden vermelden zou de Grijze Man last kunnen krijgen). Awel, riposteerde de kabinetschef, in dat geval zéker geen bermuda’s op mijn kabinet. De kabinetschef wil namelijk elke indruk vermijden dat er op het kabinet al een vakantiesfeer heerst. En dat, bedenkt de Grijze Man, terwijl zowat alle blauwe ministers de Vlamingen al een goede vakantie hebben toegewenst. Of deden zij misschien gewoon alsof?

De chef stuurde naar de in lijzigheid verzonken perscel alvast een mail ter info met een kalender van de geplande interkabinettenwerkgroepen, in het jargon: IKW’s. Voor de niet-cabinettards: een IKW is een vergadering waarop de gespecialiseerde medewerkers van andere kabinetten, zeker die van de viceminister-presidenten, uitgenodigd worden om commentaar te leveren op een dossier dat bijna beslissingsrijp is. Zo kunnen andere kabinetten bepaalde dossiers nog bijsturen vooraleer de vergadering van de kabinetschefs zich erover buigt of vooraleer ze op de ministerraad worden geagendeerd.

Waarom is dat belangrijk? Wel, omdat de Vlaamse regering collegiaal beslist, of anders gezegd: bij consensus. Dat betekent dus dat de negen ministers in die ministerraad niet bij meerderheid beslissen, maar het allemaal eens moeten zijn met een ontwerp van decreet, een besluit of een nota (non-papers bestaan niet) die een individuele minister op de agenda heeft geplaatst.

Die manier van besluitvorming maakt dat Open Vld, in het Vlaams Parlement een partij die overbodig is om een meerderheid aan stemmen te halen, in de schoot van de regering even sterk staat als de N-VA. Terwijl ze daar toch maar de helft van de ministers levert als de grootste partij. Moest bij iemand die vraag opwellen: het is de Grijze Man niet bekend hoe vaak de ministers van Open Vld de voorbije jaren van die macht al gebruik gemaakt hebben.

Op een ministerraad met vele tientallen punten op de agenda, is het altijd meegenomen als de meerderheid van die punten zonder discussie kan worden goedgekeurd. Daarom krijgen de agendapunten wel eens een letter mee: A, B of C. Punten met een A betreffen beslissingen waarover iedereen het vooraf al eens was, C-punten zijn de lastigste: die moeten beslecht worden door de ministers op de ministerraad, in consensus.

Sommige van die C-punten worden tijdens de ministerraad nog gewijzigd, na een compromis, of worden in een weegschaal gelegd met andere lastige punten, waarover dan een politieke deal wordt gesloten. Andere C-punten worden uitgesteld en dan begint het besluitvormingsproces van voren af aan. Maar uitstel is voor sommige dringende en al lang aanslepende beslissingen natuurlijk ook geen optie.

Hoewel, mijmert de Grijze Man, het is soms beter een dringend C-punt uit te stellen dan een slechte beslissing te nemen. Hij denkt aan een dossier dat op de laatste ministerraad van 2009 werd goedgekeurd: een brownfieldconvenant in Machelen, om verontreinigde gronden opnieuw bruikbaar te maken voor een nieuw en ambitieus project: Uplace.

Vanaf volgende week zal het ook op de perscel weer pompen worden, beseft de Grijze Man bij het overlopen van de onderwerpen die op de IKW’s op het kabinet Gatz nog allemaal moeten worden besproken om ze op de laatste twee ministerraden te kunnen agenderen. Hopelijk halen zijn collega’s op die IKW’s al veel A’s binnen. En voor wie het zich afvraagt: de Grijze Man kan zich niet meer herinneren of Uplace negen jaar geleden een A-, B- of C-punt was. En ook niet wie… of nee, dat doet niet ter zake, want de regering beslist bij consensus.