Van Ernest Hemingway kan je in het Nederlands in de drie Brusselse boekhandels die ik heb nagevlooid, nog amper romans terugvinden. De Fnac had de meeste keuze. Daar vond ik De oude man en de zee en Afscheid van de wapenen. In de Standaard Boekhandel stond er niets, in Passa Porta enkel dezelfde uitgave van de ‘Wapenen’.

Ik was eigenlijk op zoek naar Voor wie de klok luidt. Maar ik ben dan maar ‘Afscheid’ beginnen herlezen. Sterker nog dan ik me herinnerde van de eerste keer, enkele jaren geleden, greep dat boek me bij de tweede lezing bij de keel. Een boek waarvoor ik het nieuws laat voor wat het is. Een van de zeldzame boeken waarbij ik vrees dat ik op de trein mijn bestemming zal voorbijrijden, zoals me al eens is overkomen. Zo’n mooi en alles verterend liefdesverhaal, tussen de lijnen zo zinderend van passie, want er komt nauwelijks seks in.

Daarna las ik op aanraden van mijn vrouw het vermakelijke Daar is hij weer van Timur Vermes. Het is geen cadeau in mijn handen te vallen na Hemingway. Toch lukte Vermes erin overeind te blijven en me van het begin tot het einde te boeien. In het intussen al verfimde boek beschrijft hij hoe in de zomer van 2011 Adolf Hitler wakker wordt op een braakliggend terrein in Berlijn.

De stad is aanvankelijk onherkenbaar, verkleed in een nieuwe tijd. Maar Hitler herkent toch een in zijn ogen gedegeneerd Berlijn. Iedereen die hij ontmoet, ziet in hem de dictator en massamoordenaar, maar denkt met een hilarische, sarcastische maar steengoede imitator te maken te hebben. Zo slaagt hij erin op televisie te komen. Hij wordt een hype. Zal de ontwaakte Adolf Hitler erin slagen Duitsland opnieuw in zijn ban te slaan? Een hilarisch boek, ingenieus gecomponeerd, dat tot nadenken stemt. Deze dagen wellicht nog sterker dan bij de verschijning in 2012.

Maar ik prefereer toch Hemingway. Dus ben ik verder op zoek gegaan naar Voor wie de klok luidt. Het is enkel nog tweedehands te krijgen op internet. Maar het goede nieuws is: bij Cosmox.be vond ik een aankondiging van uitgeverij LJ Veen Klassiek dat er in juni een nieuwe uitgave in het Nederlands verschijnt. Daar kijk ik al naar uit. Maar omdat ik zo lang niet op mijn honger wilde zitten, haalde ik het uit de bib.

De eerste keer las ik het meesterwerk van Hemingway in het Engels. For whom the bell tolls, gepubliceerd in 1940, vertelt van een raid op een brug in de Spaanse burgeroorlog. De Amerikaan Robert Jordan krijgt de opdracht de brug op te blazen om het aanrukken van nationalistische versterkingen tegen een offensief van de antifascistische internationale brigades te verhinderen.

“Dynamitero” Jordan wordt achter de linies uitgestuurd waar hij helpers moet ronselen bij een Spaanse guerilla-groep in de bergen nabij Segovia. Met te weinig manschappen en in moeilijke omstandigheden bereidt hij de opdracht voor. Hoe verder in het boek hoe dwingender de lezer voelt dat het om zo goed als een zelfmoordactie gaat. Hemingway voert beklijvende figuren ten tonele: de gedemotiveerde guerillaleider Pablo, die erin is geslaagd een mooi stel paarden te stelen, Pilar, de vrouw die de leiding van de groep overneemt en natuurlijk de jonge Maria, op wie Jordan meteen verliefd wordt.

Schitterend hoe Hemingway de onderlinge relaties tussen de guerillero’s beschrijft, hun achtergronden, beweegredenen en gevoelens. In bloedstollende bladzijden legt de Nobelprijswinnaar de gruwel en wreedheid bloot langs beide zijden in een burgeroorlog, waar mensen die elkaar goed kennen, elkaar toch op beestachtige manier kunnen afmaken.

Maar in de spannende roman zinderen de bladzijden ook van liefde en passie. In een briljante verhullende en tegelijk zo sprekende en sobere taal, schetst Hemingway de toenadering tussen Robert en Maria en de liefde van hun leven, die drie dagen duurt.

Ik weet al na het eerste hoofdstuk dat het bibliotheekboek van 437 bladzijden met die piepkleine lettertjes, vergeeld en beduimeld, de hoeken verbogen in plaats van recht, de rug in het midden gebroken, nog eens verslonden naar zijn rek zal weerkeren. En dat er in juni een nieuw exemplaar zal prijken op de bovenste plank van de boekenkast.