Zo luidde de titel van de eindverhandeling die ik samen met mijn studiegenoot Peter Dhondt in 1985 schreef om licentiaat (tegenwoordig: master) in de communicatiewetenschap te kunnen worden. Ik vond dat een heel mooie titel, die bedacht was door mijn naamgenoot. Omdat die titel niets loslaat over de inhoud, voegden we nog een lange en technische ondertitel toe: “Een kwantitatieve input-output analyse van de buitenlandse nieuwsstroom bij het nieuwsagentschap Belga”.

Het werkstuk van twee volumes, samen 468 bladzijden dik, ging onlangs nog eens door mijn handen toen ik bij mijn verhuizing mijn dozen met boeken aan het uitpakken was. Even sloeg ik deel 1 open, het Onderzoekskader, waaruit een getypte brief en een twee bladzijden lange handgeschreven tekst vielen.

De brief was geschreven door de toenmalige hoofdredacteur van Belga. Hij maakte zich druk over wat we over zijn persbureau hadden geschreven. “De polemische toon van bepaalde passages is een wetenschappelijk werk onwaardig”, hield hij de student die ik toen was voor. “Bovendien hebt u zich schuldig gemaakt aan een onaanvaardbaar misbruik van vertrouwen”, beet hij door. “Van de afgesproken studie is in uw verhandeling niets terug te vinden”, ging hij verder. “U hebt echter op basis van fragmentarische background-informatie die u door redactieleden werd verstrekt, valse hypothesen geconstrueerd, zonder wetenschappelijke grondslag.” De hoofdredacteur besloot dat hij zich “volledig distantieerde” van wat ik hem toegestuurd had, en hij voegde daar nog aan toe dat mijn houding hem er niet toe aanzette nog mee te werken aan licentiaatsverhandelingen. “Wij zullen de faculteit hiervan op de hoogte brengen”, dreigde hij.

Zevenendertig jaar later kan ik ermee lachen. Ik herinner me dat we ons toen van die brief niets hebben aangetrokken. Het was immers duidelijk dat de hoofdredacteur slechts een oordeel had geveld over één hoofdstuk. Bij de verdediging van onze eindverhandeling, die we allebei toch met wat nervositeit tegemoet zagen, was de hoofdredacteur door onze proffen al wat gekalmeerd. We kregen voor ons werk dan ook een uitstekende beoordeling, van de drie proffen weliswaar, van wie er inmiddels al twee overleden zijn.

De handgeschreven tekst in de thesis, is de samenvatting voor het Tijdschrift voor Massacommunicatie van een of andere Nederlandse universiteit, dat aan ons onderzoek een artikel heeft gewijd. Dat tijdschrift moet zich nog ergens in mijn boekenkasten verschuilen.

Enkele dagen nadat ik die thesis in handen heb gehad, droomde ik dat ik Peter opnieuw tegen het lijf liep aan wat vroeger het Internationaal Perscentrum heette, in de buurt van het Brussels Schumannplein, waar destijds ook Belga was gehuisvest. Hij was er met enkele actievoerders pamfletten aan het bedelen voor een meer rechtvaardige mediawereld.

Ik herinner me mijn naamgenoot inderdaad als een geëngageerde student, wat ook blijkt uit zijn loopbaan. Want die droom zette me ertoe aan hem op te sporen. Meteen bij LinkedIn was het raak. In de niet meer zo nieuwe digitale wereld zijn we nu terug verbonden. Ik stuurde hem prompt deze boodschap: “het lijkt wel een eeuwigheid geleden, die gezamenlijke thesis in Leuven, wat is de wereld veranderd!” Hij antwoordde: “Inderdaad, heel lang geleden, en het medialandschap is onherkenbaar veranderd. Maar onze conclusies blijven geldig hé!”

In onze titel stonden de stemmen van Stentor, de heraut uit het Griekse leger in de Trojaanse oorlog wiens stem even krachtig zou zijn geweest als die van vijftig andere mannen, voor de internationale nieuwsagentschappen die ons buitenlands nieuws domineren, maar ook voor de staten die dagelijks met nieuws van alle aard en gewicht in onze nieuwsbulletins verschijnen.

Het gefluister komt van de ontelbare kleine en onbeduidende nieuwsmakers en de tientallen landen en landjes die zelden de nieuwsdrempel van onze nieuwsmedia overschrijden, tenzij ze in slepende conflicten of catastrofale rampen verzeilen. Om maar iets te zeggen: in 1985 had ik nog niet van Tonga gehoord. Deze week zat het eindelijk eens vol in het nieuws. Wie kent inmiddels de hoofdstad of de koning van deze eilandengroep in Polynesië?