Enkele kranten en nieuwswebsites maakten de voorbije week melding van een alarmkreet over een groot democratisch deficit in onze hoofdstad. Maar vreemd genoeg leidde dit niet tot een groot debat. Kort gezegd vraagt een Brusselse burgerbeweging stemrecht voor alle meerderjarige inwoners van het Brussels gewest, ook als zij geen Belg zijn. De baas van de Grijze Man was er als de kippen bij om het burgerinitiatief te steunen. De Grijze Man trok zijn hoofd wantrouwig in rimpels. Aanvankelijk.

Morrelen aan de kieswetgeving en het stemrecht doe je in België immers niet zomaar, weet de Grijze Man. Hij herinnert zich de grote problemen die er bij de liberalen jaren geleden ontstonden door het debat over de invoering van het migrantenstemrecht voor de gemeenteraadsverkiezingen.
En hij herinnert zich hoe de invoering van provinciale kiesomschrijvingen door de paarsgroene federale regering van Guy Verhofstadt botste op het Grondwettelijk Hof omdat paarsgroen een uitzondering had gemaakt voor Vlaams-Brabant, waar de kiesomschrijving Brussel-Halle-Vilvoorde en die van Leuven naast elkaar bleven bestaan.
Dat probleem kon slechts worden opgelost door Brussel-Halle-Vilvoorde te splitsen en dan Leuven en Halle-Vilvoorde samen te voegen.
Het was iets wat de Vlaamse partijen al enkele decennia vroegen. Kort gezegd, omdat ze de verfransing van Vlaams-Brabant zo dachten een halt toe te kunnen roepen. Maar wat volgens de toenmalige oppositieleider Yves Leterme slechts vijf minuten politieke moed zou kosten, duurde in de Belgische politieke realiteit een jaar of tien. En meer en meer begint de Grijze Man te betwijfelen of de splitsing van BHV wel zo’n goede zaak was voor Brussel en ook voor heel de Vlaamse Gemeenschap, maar daar gaat het hier nu even niet om.

De Grijze Man fronste dus bij de gretigheid waarmee zijn baas in de pen kroop om het initiatief van 1bru1vote te steunen. Snel! Een opiniestuk voor De Morgen! ‘Wat bereik je daarmee?’, vroeg de Grijze Man aan de woordvoerster. Technisch gesproken is het voorstel om alle meerderjarigen in het gewest Brussel stemrecht te geven voor hun gewestraad immers moeilijk uitvoerbaar, en al zeker tegen 2019, omdat het met een wet met bijzondere meerderheid moet gebeuren en omdat het, BHV indachtig, voor de hand ligt dat zoiets niet zal kunnen worden ingevoerd zonder dat het ook van kracht wordt voor de verkiezingen in de andere deelgebieden van ons federaal land. Tenzij de constitutionele autonomie wel erg ver uitgerekt wordt.

Naar zo’n spijkerharde argumenten had de woordvoerster geen oren en ook Sven Gatz liet het gefrons van de Grijze Man zoals gewoonlijk niet aan zijn hart komen. Maar stilaan geraakte de Grijze Man toch gewonnen voor het idee. Want het is toch niet omdat een idee niet meteen kan uitgevoerd worden wegens wettelijke of andere bezwaren, dat het een slecht idee is! Dan hadden we het cijnskiesrecht, enkel stemrecht voor de rijken, nog niet afgeschaft. Dan was er nog geen algemeen stemrecht, geen vrouwenstemrecht of gemeentelijk stemrecht voor EU-onderdanen. Dat schreef de baas van de Grijze Man allemaal in dat opiniestuk.

Het idee van de Brusselse burgerbeweging staat als een huis, zag de Grijze Man ten langen leste in. Door de veelheid van meerderjarige inwoners van Brussel zonder Belgische nationaliteit, kan immers op dit moment meer dan één derde (35%) van de meerderjarigen in dat Brussels gewest niet mee kiezen voor het parlement van de regio. Want zij zijn EU-burgers van buiten België of burgers van buiten de EU die vaak al jarenlang in de stad wonen. Een boer op klompen voelt dat zoiets wringt: een groot democratisch deficit.
Maar je kan toch niet zomaar iedereen die in Brussel verblijft mee laten stemmen? Dat is ook waar. Daarom stelde de baas van de Grijze Man voor om alle meerderjarigen stemrecht voor het Brussels parlement te geven, als ze vijf jaar in de stad wonen en er belastingen betalen.

Dat vond de Grijze Man een goede tussenoplossing. Eigenlijk, bedacht hij, bestaat hetzelfde democratisch deficit toch ook in het Vlaams Gewest, en in Wallonië, als is het in die regio’s misschien nog niet zo nijpend. Waarom zouden Europeanen en niet Europese burgers die al jaren in die regio’s wonen en er belastingen betalen ook niet het recht moeten krijgen om voor het Vlaams of Waals Parlement te stemmen? En waarom dan ook niet voor de Kamer, het federaal parlement?
Welke betekenis heeft immers anders de Europese Unie, als haar onderdanen wel overal aan de slag moeten kunnen gaan, zij in alle lidstaten kunnen wonen, werken, hun kinderen opvoeden, er integreren en hun toekomst uitbouwen maar van het democratisch proces in die nieuwe regio of lidstaat uitgesloten moeten blijven?
Waarom bepaalt de afkomst, geregistreerd via de nationaliteit, in de geglobaliseerde wereld van vandaag nog altijd of een mens mee mag beslissen over het beleid van de gemeente, de regio of het land waar hij woont en bouwt aan zijn toekomst?

Het lijkt de Grijze Man een mooi strijdpunt. Niet alleen voor liberalen maar ook voor alle andere democraten. Wie weet steekt er in Vlaanderen ook wel een burgerbeweging de kop op om dat democratisch deficit de wereld uit te helpen. Misschien ziet de in Vlaamse kringen erg geliefde Catalaanse vrijheidsstrijder Carles Puigdemont er wel een nieuwe uitdaging in?